Trans-Antartika Espedizio Inperiala

Trans-Antartika Espedizio Inperiala
Mota	ikerketa espedizioa polar expedition (en)
Denbora-tarte	1914ko abuztuaren 8a - 1917ko urtarrila
Garaia	Antartidako esplorazioaren urrezko aroa
Kokaleku	Antartika
Partehartzaile kopuru	28
Parte-hartzaileak	Frank Wild (second-in-command (en) ) Frank Hurley Frank Worsley (en)  (ontzi-kapitain) Tom Crean James Wordie (en) Thomas Orde-Lees (en) Harry McNish (en) Perce Blackborow Lionel Greenstreet (en) Alfred Cheetham (en) James McIlroy (en) Alexander Macklin (en) Robert Clark (en) Leonard Hussey (en) Huberht Taylor Hudson (en) Walter How (en) Mrs. Chippy (en)  (ship's cat (en) )
Ontzi	Endurance
Abiapuntu	Plymouth
Helmuga	hegoburua
Via (en)	Buenos Aires
IMO ship number (en)	1136698
Kronologia
1914ko abuztuaren 8a	Hasiera
1915eko azaroaren 21a-	Naufragio
2022ko martxoaren 9a	Wreck found (en)

Trans-Antartika Espedizio Inperiala (1914-1917), Endurance Espedizioa izenaz ere ezaguna, Antartikako Heroi Aroko Esplorazioaren azken espedizio garrantzitsua izan zen. Sir Ernest Shackleton buruzagi eta diseinatzaile izan zen eta Antartika alderik alde zeharkatzeko helburua zuen. 1911n Roald Amundsen norvegiarra Hego Polora iritsi ondoren, Shackeltonek zioenez, Antartikarako bidaien helburu nagusi bakarra^[1] kontinentea zeharkatzea zen. Bidaia horren distantzia 2.900 kilometrokoa zen, eta ibilbidearen erdia, hots, Weddell itsasoaren eta Hego Poloaren artekoa, artean esploratzeke zegoen. Ezin izan zuten helburua bete, baina heroi epika eta biziraupen istorio modura gogoratzen da.

Shackleton 1901 eta 1904 bitartean Scott kapitainaren Discovery Espedizioko kide gisa Antartikan egona zen, eta 1907 eta 1909 artean Nimrod Espedizioko buru izan zen. Espedizio berri honek, alde batetik, 78°H latitude inguruan zegoen Weddell itsasoan zehar nabigatuko zuen eskifaia behar zuen, hau Hego Poloa igaroz Ross itsasorako norabidean joango zen martxa kontinentean zeharrerako prestaketa izango zen. Paraleloki, laguntza-talde batek, Ross itsasoko taldeak, kontinentearen beste aldera bidaiatuko zuen, McMurdo itsasartean akanpalekua ezarri, eta handik Beardmore glaziarraren oinetan zegoen Ross izotz hesian zehar hainbat hornigai-depositu prest utziko zituen. Biltegi hauek talde kontinentean zeharrekoaren biziraupenerako oinarrizkoak ziren, taldeak berez berarekin bat ibilbide osoa burutzeko behar hainbat hornigai ez baitzeramatzan. Espedizioa bi ontziz osatuta zegoen: bata Endurance ontzia, zeinak Shackletonen taldea Weddell itsasora garraiatuko baitzuen, eta bestea Aurora, Aeneas Mackintosh kapitainaren agintepekoa; horrek taldea Ross itsasotik McMurdo itsasartera eramango zuen.

Endurance ontzia Vahsel badiara iritsi aurretik Weddell itsasoko izotzetan harrapatuta gelditu zen, eta nahiz eta ontzia askatzeko saiakera ugari egin, 1915eko neguan ontzia izotz bloke batean sarturik noraezean ibili zen. Azkenik, ontzia, izotzak zanpaturik, bertan behera hondoratu zen eta, halatan, eskifaia osatzen zuten 28 gizonak izotzetan gelditu ziren. Gizon hauek hainbat froga latzi aurre egin behar izan zieten: hilabete luzez osatutako itxaronaldia izotz gaineko kanpaleku inprobisatuetan, Elefante uhartera joateko txalupan egindako bidaia, James Caird txalupa irekian burututako 1.300 kilometroko bigarren bidaia bat, eta Hegoaldeko Georgiako mendilerroak zeharkatzea, azkenik, inor hil gabe erreskatatuak izan ziren arte. Bitartean, Ross itsasoko taldeak bere misioa betetzeko zailtasun handiak garaitu behar izan zituen, gehienbat haize zurrunbilo batek Aurora ontzia bere loturetatik askatu eta ezin itzulirik gelditu zenean. Hornigai-biltegiak aurreikusirik zegoen bezala instalatuak izan ziren, baina eginkizun honek berarekin hiru bizitza eraman zituen.

2022ko martxoan Endurance 22 izeneko espedizioak Endurance ontzia aurkitu zuen hiru kilometroko sakoneran, osorik eta oso egoera onean, Weddell itsasoan.^[2]

1. ↑ Shackleton,' 'Hitzaurrea Hegoaldean, 11. orr.
2. ↑ Goikoetxea, Jakes. «Ernest Shackletonen 'Endurance' ontzia aurkitu dute Antartikan» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).